به گونه ای از ترکیبات آلی مانند بنزن، متان، پارافین ها، هیدرو کربن گفته می شود که در نفت خام، گاز طبیعی، ذغال سنگ و … یافت می شوند. هیدروکربن ها باتوجه به ساختار به دو دسته آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم می شوند. پس از پالایش هیدروکربن ها به دو دسته تقسیم می گردند با نام های سبک و سنگین. در این مطلب به بررسی هیدروکربن سنگین می پردازیم.
هیدروکربن سنگین چیست؟
از ترکیب موادی با نقطه اشتعال بالای 40 درجه سانتی گراد مانند حلال های خانواده 400، رافینت با روغن های صنعتی، هیدروکربن سنگین حاصل می شود. این هیدروکربن با نام هایی نظیر گازوئیل یا سوخت دیزل نیز شناخته می شود و در محدوده C14 تا C25 جای دارد. همچنین گروه های عاملی این محصول پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک ها می باشند که گرانروی آن ها تقریبا 840kg/m3 می باشد.
ابتدا مواد اولیه هیدروکربن سنگین به عنوان سوخت میان تقطیری از مبدا پالایشگاهی با دمای جوش 150 تا 400 درجه سانتی گراد همچون حلال های غیر آتش زا یا رافینت، ایزوریسایکل HAB و …، را توسط تانکر حمل می کنند و در مخزن 300 هزار لیتری تخلیه می نمایند. سپس توسط خطوط روغن مورد نیاز خط تولید به مخازن با نسبت فرمول های محاسبه شده در آزمایشگاه تزریق می گردد. با استفاده از پمپ های مخصوص سیر کوله به طور کامل ترکیب می شود. در پایان توسط خطوط بارگیری کنترل کیفی روی ماده تولید انجام شده و در تانکرهای حمل بارگیری می شود.
تولید هیدروکربن های سنگین بویژه هیدروکربن های پارافینی سنگین مانند روغن ها یا پارافین های با وزن مولکولی زیاد به عنوان یک ماده فرعی محسوب می شود و به دلیل پایین بودن عدد اکتان هیدروکربن های C10 به بالا به عنوان بنزین قابل استفاده نیستند اما به دلیل طویل بودن زنجیره هیدروکربنی، در سنتز دترجنت ها اهمیت زیادی دارند.
کاربرد هیدروکربن های سنگین
این هیدرو کربن دارای دامنه تقطیر بین 250 تا 400 درجه سانتی گراد می باشد و از کاربرد های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موتورهای دیزلی درون سوز
- مشعل های خانگی
- و سایر ادوات صنعتی
مضرات هیدروکربن سنگین
در اثر تماس این ماده با پوست، تحریکات شدید، آب ریزش و خارش در بدن ایجاد می شود.
در صورت بلعیده شدن موجب سوزش دهان، گلو و تحریکات شکمی، تهوع و استفراغ می شود.
بخارات این ماده کارایی اعصاب مرکزی را کاهش داده و موجب سرگیجه می شود.
توجه داشته باشید هیدروکربن سنگین قابل اشتعال می باشد و در صورت ترکیب شدن با هوا امکان انفجار آن وجود دارد.
مشخصات و آنالیز
در این بخش در قالب چند جدول اطلاعاتی در رابطه با این ماده ارائه خواهیم داد.
جدول زیر مشخصات شیمیایی و فیزیکی به عبارتی آنالیز این نوع هیدروکربن را ارائه می دهیم:
| روش آزمون | نتایج TN5 | نتایج TN2 | نام آزمون های | No |
| ASTM D4052 | 0.816 | 0.820 | Density -Kg/m3 @15 ‘C | 1 |
| ASTM D97 | 18- | -5 | Pour Point – ‘C | 2 |
| ASTM D92 | 58 | 54 | Flash Point (Open Cup) – ‘C | 3 |
| ASTM D93 | 49 | 45 | Flash Point (Closed Cup) – ‘C | 4 |
| ASTM D1500 | 2 | 2 | Color | 5 |
| ASTM D130 | 1a | 1a | Copper Corrosion @100 ‘C | 6 |
| ASTM D4294 | 0.25 | 0.25 | Sulfur -wt% | 7 |
| ASTM D3227 | 24 | 45 | Mercaptan Content -ppm | 8 |
در جدول زیر اطلاعات تقطیر هیدروکربن سنگین را معرفی می نماییم:
| ویژگی هیدروکربن سنگین/ شرح آزمون | نتیجه آزمون TN2 | نتیجه آزمون TN5 | روش مرجع | |
| I.B.P | درجه سلیسیوس | 155 | 160 | |
| 5% | درجه سلیسیوس | 161 | 161 | |
| 10% | درجه سلیسیوس | 165 | 165 | |
| 20% | درجه سلیسیوس | 168 | 168 | |
| 30% | درجه سلیسیوس | 170 | 172 | |
| 40% | درجه سلیسیوس | 174 | 178 | |
| 50% | درجه سلیسیوس | 178 | 184 | |
| 60% | درجه سلیسیوس | 188 | 208 | ASTM D-86 |
| 70% | درجه سلیسیوس | 322 | 374 | |
| 80% | درجه سلیسیوس | 394 | 392 | |
| 90% | درجه سلیسیوس | 408 | 405 | |
| 95% | درجه سلیسیوس | – | – | |
| F.B..P | درجه سلیسیوس | – | – | |
| RECOVERY | %VOL | 92.5 | 92.5 | |
| RESIDUE | %VOL | 7.4 | 7 | |
| LOSS | %VOL | 0.1 | 0.5 | |
کارخانه فاتح فام سپاهان تولید کننده تینر فوری با کیفیت در ایران
