رفتن به محتوا 
عربی
انگلیسی
تولوئن چیست؟ (قیمت و خرید تولوئن) انواع + معایب و مزایا
خرداد
تولوئن چیست؟ تولوئن، که گاهی اوقات آن را متیل بنزن یا فنیل متان نیز می‌نامند، یک ترکیب شیمیایی از خانواده هیدروکربن‌های آروماتیک است. فرمول شیمیایی آن C6H5CH3 یا C7H8 می‌باشد. این ماده در حالت معمول، مایعی بی‌رنگ، روان و با قابلیت اشتعال بالا است. یکی از مشخصه‌های بارز تولوئن، بوی خاص آن است که بسیاری آن را شبیه به بوی تینر های رنگ توصیف می‌کنند.
[ جهت خرید تینر فوری با ۱۰ درصد تخفیف همین حالا از سایت شرکت فاتح فام سپاهان اقدام کنید. ]
📞 استعلام قیمت و خرید متانول: ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۱
تولوئن به مقدار قابل توجهی در قطران زغال سنگ یافت می‌شود و همچنین یکی از محصولات جانبی در فرآیندهای پالایش نفت خام است. نکته مهم در مورد تولوئن این است که گرچه خواصی شبیه به بنزن دارد، اما از نظر خطرات سلامتی، سمیت کمتری نسبت به بنزن از خود نشان می‌دهد و به همین دلیل در بسیاری از موارد به عنوان جایگزین بنزن به کار می‌رود.
خرید و قیمت تولوئن
تولوئن به عنوان یک ماده شیمیایی صنعتی، در بازار به صورت گسترده در دسترس است. شرکت‌های مختلفی در زمینه تولید و توزیع این ماده فعالیت دارند. قیمت تولوئن می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی تغییر کند و معمولا بر اساس گرید خلوص، حجم خرید و شرایط بازار تعیین می‌شود. برای خرید تولوئن، خریداران می‌توانند به تولیدکنندگان داخلی یا وارد کنندگان این محصول نظیر سایت فاتح فام سپاهان مراجعه کنند.
📞 استعلام قیمت و خرید متانول: ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۱
قیمت تولوئن به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت تولوئن در بازار یک عدد ثابت نیست و عوامل متعددی می‌توانند روی آن تاثیر بگذارند. شناخت این عوامل به خریداران کمک می‌کند تا درک بهتری از نوسانات قیمت داشته باشند:
- درجه خلوص و گرید تولوئن: تولوئن در گریدهای مختلفی مانند گرید صنعتی، گرید TDI، گرید نیتراسیون و گرید آزمایشگاهی تولید می‌شود. هرچه درجه خلوص بالاتر باشد، معمولا قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.
- قیمت نفت خام: از آنجایی که بخش عمده تولوئن از فرآورده‌های نفتی به دست می‌آید، هرگونه تغییر در قیمت جهانی نفت خام می‌تواند به طور مستقیم بر هزینه‌های تولید و در نتیجه قیمت نهایی تولوئن اثرگذار باشد.
- میزان عرضه و تقاضا: مانند هر کالای دیگری، تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار، قیمت تولوئن را مشخص می‌کند. افزایش تقاضا از سوی صنایع مصرف‌کننده مانند صنایع رنگ‌سازی، پتروشیمی، یا تولید سوخت، می‌تواند قیمت را بالا ببرد.
- هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل: هزینه‌های جانبی مانند انرژی، نیروی کار، بسته‌بندی و حمل‌ونقل نیز در قیمت تمام شده تولوئن لحاظ می‌شوند.
- شرایط اقتصادی و نرخ ارز: در کشورهایی که به واردات تولوئن یا مواد اولیه تولید آن وابسته‌اند، نوسانات نرخ ارز می‌تواند تاثیر مستقیمی بر قیمت داخلی این محصول داشته باشد.
- برند و شرکت تولیدکننده: اعتبار و سابقه شرکت تولیدکننده یا توزیع‌کننده نیز می‌تواند در قیمت‌گذاری تولوئن موثر باشد.
خرید Toluene از سایت فاتح فام سپاهان چگونه است ؟
شرکت فاتح فام سپاهان به عنوان یکی از مجموعه‌های فعال در زمینه مواد شیمیایی، همواره در تلاش است تا محصولاتی با کیفیت و شرایط مطلوب را به دست مصرف‌کنندگان برساند. چنانچه شما به دنبال خرید Toluene هستید، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی اعلام شده در وب‌سایت فاتح فام سپاهان، با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.
مراحل تهیه تولوئن از مجموعه ما به شرح زیر دنبال می‌شود:
- تماس و مشاوره: ابتدا شما می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های دفتر مرکزی ما: ۰۳۱۵۳۳۰۹۱۲۷، یا شماره‌های مستقیم مدیر بازرگانی (۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۸)، مدیر فروش (۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۰) و کارشناسان فروش (۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۲، ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۳، ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۴) با ما در ارتباط باشید. کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما در مورد مشخصات فنی تولوئن، گریدهای موجود، قیمت روز و شرایط فروش هستند.
- دریافت اطلاعات و پیش‌فاکتور: پس از مشخص شدن نیاز شما از نظر حجم و نوع تولوئن، کارشناسان ما اطلاعات تکمیلی و در صورت لزوم پیش‌فاکتور را برای شما ارسال خواهند کرد.
- ثبت سفارش و هماهنگی پرداخت: پس از تایید شما، سفارش ثبت شده و هماهنگی‌های لازم جهت پرداخت صورت می‌گیرد.
- آماده‌سازی و ارسال محصول: پس از نهایی شدن سفارش، تولوئن در بسته‌بندی‌های استاندارد و ایمن، آماده‌سازی شده و طبق توافق، به آدرس مورد نظر شما ارسال خواهد شد. محصولات صادراتی نیز با بسته‌بندی ویژه و در کمتر از ۷۲ ساعت آماده ارسال می‌شوند.
- پشتیبانی پس از فروش: ما در فاتح فام سپاهان به کیفیت محصولات و رضایت مشتریان خود اهمیت می‌دهیم.
بسته بندی تولوئن
تولوئن به دلیل ماهیت شیمیایی خود، یعنی مایع بودن و قابلیت اشتعال، نیازمند بسته‌بندی ایمن و استاندارد است. نوع بسته‌بندی به حجم مورد نیاز و شرایط حمل‌ونقل بستگی دارد.
- بشکه‌های فلزی: این یکی از رایج‌ترین انواع بسته‌بندی برای تولوئن در مقادیر صنعتی است. بشکه‌ها معمولا از جنس فولاد ساخته می‌شوند تا مقاومت کافی در برابر ماده شیمیایی و ضربات احتمالی در حین جابجایی داشته باشند. ظرفیت این بشکه‌ها متفاوت است، اما بشکه‌های ۱۸۰ کیلوگرمی، ۱۸۵ کیلوگرمی و ۲۲۰ لیتری از جمله اندازه‌های متداول در بازار هستند.
- گالن‌های پلاستیکی یا فلزی: برای مقادیر کمتر، به ویژه برای مصارف آزمایشگاهی یا کارگاه‌های کوچک، از گالن استفاده می‌شود. گالن‌های ۲۰ لیتری نمونه‌ای از این نوع بسته‌بندی هستند.
- تانکرهای مخصوص (فله): برای حمل و تحویل تولوئن در حجم‌های بسیار بالا، از تانکرهای مخصوص حمل مواد شیمیایی استفاده می‌شود.
📞 استعلام قیمت و خرید متانول: ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۱
انواع تولوئن
تولوئن بر اساس درجه خلوص و کاربردهای خاصی که دارد، در گریدهای مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌گردد. شناخت این گریدها به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا نوع صحیح تولوئن را برای نیاز خود انتخاب کنند. انواع تولوئن عبارتند از:
تولوئن گرید تجاری (Commercial Grade)
این نوع تولوئن دارای درصد خلوص کمتری نسبت به سایر گریدها است، معمولا در حدود ۹۶ درصد. به دلیل قیمت پایین‌تر، برای کاربردهایی که نیاز به خلوص بسیار بالا ندارند، استفاده می‌شود. یکی از مصارف عمده آن، مخلوط شدن بنزین برای بهبود عدد اکتان و همچنین به عنوان خوراک اولیه در برخی واحدهای پتروشیمی است.
تولوئن گرید(TDI (Toluene Diisocyanate Grade
این گرید از تولوئن دارای خلوص بسیار بالایی است، اغلب در حدود ۹۹ درصد یا بیشتر. همانطور که از نامش پیداست، ماده اولیه اصلی برای تولید تولوئن دی‌ایزوسیانات (TDI) به شمار می‌رود. TDI نیز یک ماده کلیدی در ساخت فوم‌های پلی‌یورتان است که در صنایع مبلمان، عایق‌سازی و خودروسازی کاربرد گسترده ای دارد.
تولوئن گرید نیتراسیون (Nitration Grade)
خلوص این گرید معمولا بین ۹۸.۵ تا نزدیک ۱۰۰ درصد است. از این نوع تولوئن به طور گسترده در فرایندهای نیتراسیون، به ویژه برای تولید محصولاتی مانند دی‌نیتروتولوئن (DNT) و تری‌نیتروتولوئن (TNT) که ماده منفجره معروفی است، استفاده می‌شود. همچنین به عنوان حلال در برخی دستگاه‌ها و فرآیندهای شیمیایی که نیاز به حلال با خلوص بالا دارند، به کار می‌رود.
تولوئن آزمایشگاهی (Laboratory Grade)
این نوع تولوئن دارای بالاترین درجه خلوص است و برای مصارف دقیق تحقیقاتی و آزمایشگاهی که حتی مقادیر ناچیز ناخالصی می‌تواند نتایج را تحت تاثیر قرار دهد، تولید می‌شود. استانداردهای سختگیرانه‌ای برای تولید این گرید وجود دارد.
تولوئن خشک (Dry Toluene)
تولوئن به طور طبیعی می‌تواند مقدار بسیار کمی آب در خود حل کند (حدود ۰.۰۵ درصد). در برخی واکنش‌ها و کاربردهای شیمیایی، حضور آب حتی در این مقدار کم نیز مضر است و می‌تواند واکنش را مختل کند. تولوئن خشک، تولوئنی است که آب آن تا حد امکان جدا شده است. این کار معمولا از طریق فرایندهایی مانند تقطیر یا استفاده از مواد خشک‌کننده صورت می‌گیرد.
مشخصات فنی تولوئن
برای شناخت دقیق‌تر تولوئن، آشنایی مشخصات فنی و فیزیکی-شیمیایی آن ضروری است. این مشخصات خواص ماده را توصیف می‌کنند و در کاربردها و ملاحظات ایمنی آن اهمیت دارند. در جدول زیر، برخی از مهم‌ترین مشخصات فنی تولوئن آورده شده است:
| مشخصه | مقدار |
| نام محصول | تولوئن (Toluene)، متیل بنزن، فنیل متان |
| فرمول شیمیایی | C7H8 (یا C6H5CH3) |
| جرم مولی | ۹۲.۱۴ گرم بر مول |
| شکل ظاهری | مایع بی‌رنگ و شفاف |
| بو | شیرین، تند، شبیه تینر رنگ |
| چگالی | ۰.۸۶۷ کیلوگرم بر متر مکعب (در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد) |
| نقطه جوش | ۱۱۰.۶ درجه سانتی‌گراد (۲۳۱.۱ درجه فارنهایت) |
| نقطه ذوب | ۹۵- درجه سانتی‌گراد |
| حلالیت در آب | تقریباً نامحلول (۰.۵۲۶ گرم بر لیتر در ۲۵ درجه سانتی‌گراد) |
| نقطه اشتعال | ۴ درجه سانتی‌گراد (۴۰ درجه فارنهایت) |
| فشار بخار | ۲.۹ کیلو پاسکال (۲۲ میلی‌متر جیوه در ۲۰ درجه سانتی‌گراد) |
| گرانروی (ویسکوزیته) | ۰.۵۹۰ سانتی‌پواز (در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد) |
| CAS Number | ۱۰۸-۸۸-۳ |
ساختار شیمیایی تولوئن
ساختار مولکولی یک ماده شیمیایی، تعیین‌کننده بسیاری از خواص فیزیکی و شیمیایی آن است. تولوئن از نظر ساختاری یک هیدروکربن آروماتیک به حساب می‌آید. مولکول تولوئن از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- حلقه بنزنی: بخش اصلی و مرکزی مولکول تولوئن، یک حلقه بنزنی است. حلقه بنزن یک ساختار شش‌ضلعی متشکل از شش اتم کربن است که هر اتم کربن آن به یک اتم هیدروژن (در بنزن خالص) و دو اتم کربن دیگر پیوند دارد.
این حلقه به دلیل داشتن الکترون‌های پای (π) غیرمستقر که در سراسر حلقه به اشتراک گذاشته شده‌اند، از پایداری خاصی برخوردار است و ویژگی‌های آروماتیک را به مولکول می‌بخشد.
- گروه متیل (CH3): به یکی از اتم‌های کربن حلقه بنزنی، یک گروه متیل (متشکل از یک اتم کربن و سه اتم هیدروژن) متصل شده است. در واقع، تولوئن را می‌توان ساده‌ترین همولوگ بنزن دانست که دارای یک زنجیره جانبی آلکیلی (در اینجا متیل) است.
حضور همزمان حلقه بنزنی و گروه متیل، خواص تولوئن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. حلقه بنزنی باعث می‌شود تولوئن در واکنش‌های جانشینی الکتروفیلی آروماتیک شرکت کند، هرچند حضور گروه متیل (که یک گروه الکترون‌دهنده است) باعث می‌شود حلقه بنزنی در تولوئن نسبت به خود بنزن، در این نوع واکنش‌ها فعال‌تر باشد.
از نظر قطبیت، تولوئن به دلیل ساختار عمدتا هیدروکربنی و تقارن نسبی، یک مولکول غیرقطبی یا با قطبیت بسیار کم محسوب می‌شود.
📞 استعلام قیمت و خرید متانول: ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۱
روش های تولید تولوئن
تولوئن هم به صورت طبیعی در مقادیر کم در نفت خام و قطران زغال سنگ وجود دارد و هم به مقیاس وسیع به روش‌های صنعتی تولید می‌شود. روش‌های تولید را می‌توان به دو دسته آزمایشگاهی و صنعتی تقسیم کرد:
روش‌های صنعتی تولید تولوئن
تولید صنعتی تولوئن عمدتا از منابع نفتی انجام می‌شود. مهم‌ترین روش‌های صنعتی عبارتند از:
- ریفرمینگ کاتالیستی نفتا (Catalytic Reforming of Naphtha): این روش یکی از اصلی‌ترین فرآیندهای تولید تولوئن و سایر ترکیبات آروماتیک مانند بنزن و زایلن‌ها (BTX) در پالایشگاه‌های نفت است.
در این فرآیند، برش نفتا (بخشی از نفت خام) در حضور کاتالیزورهای خاص ( بر پایه پلاتین) و در دما و فشار بالا، دچار تغییرات شیمیایی شده و ترکیبات آروماتیک از جمله تولوئن تولید می‌شوند.
- کراکینگ بخار (Steam Cracking): در فرآیند کراکینگ بخار که برای تولید اولفین‌ها (مانند اتیلن و پروپیلن) از هیدروکربن‌های سنگین‌تر استفاده می‌شود، مقادیری تولوئن نیز به عنوان محصول جانبی تولید می‌گردد. این تولوئن سپس از جریان محصولات جدا و خالص‌سازی می‌شود.
- محصول جانبی تولید کک از زغال سنگ: در فرآیند کک‌سازی از زغال سنگ، قطران زغال سنگ به دست می‌آید که حاوی مقادیر قابل توجهی تولوئن و سایر ترکیبات آروماتیک است. تولوئن را می‌توان از طریق تقطیر قطران زغال سنگ جداسازی کرد.
- هیدرود آلکیلاسیون بنزن یا زایلن‌ها: در این فرآیند، بنزن یا زایلن‌ها در حضور هیدروژن و کاتالیزور، به تولوئن تبدیل می‌شوند. البته این روش بیشتر برای تنظیم نسبت تولید آروماتیک‌ها کاربرد دارد.
روش آزمایشگاهی تولید تولوئن
در آزمایشگاه، تولوئن را می‌توان از واکنش آلکیلاسیون فریدل-کرافتس بنزن تولید کرد. در این واکنش، بنزن (C6H6) متیل کلرید (CH3Cl) یا متیل یدید (CH3I) در حضور یک اسید لوئیس مانند آلومینیوم کلرید (AlCl3) به عنوان کاتالیزور، واکنش داده و تولوئن (C6H5CH3) و هیدروژن کلرید (HCl) تولید می‌شود:
C6H6 + CH3Cl → C6H5CH3 + HCl
این روش برای تولید مقادیر کم و برای اهداف تحقیقاتی یا آموزشی کاربرد دارد و از نظر صنعتی برای تولید انبوه، پیچیده و پرهزینه است.
عوارض تولوئن چیست؟
تولوئن، علیرغم کاربردهای فراوان صنعتی، ماده‌ای است که می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. میزان و نوع این عوارض به عواملی مانند غلظت تولوئن، مدت زمان قرار گرفتن در معرض آن و راه ورود به بدن (تنفس، پوست، گوارش) بستگی دارد.
اثرات کوتاه مدت (حاد) قرار گرفتن در معرض تولوئن
- سیستم عصبی مرکزی (CNS): شایع‌ترین اثرات حاد تولوئن بر سیستم عصبی مرکزی است. استنشاق بخارات تولوئن می‌تواند سبب علائمی چون سردرد، سرگیجه، گیجی، خواب‌آلودگی، ضعف، عدم تعادل و ناهماهنگی در حرکات شود.
- تحریک چشم‌ها و دستگاه تنفسی: بخارات تولوئن می‌تواند باعث تحریک چشم‌ها (سوزش، اشک‌ریزش)، بینی و گلو شود.
- پوست: تماس مستقیم تولوئن مایع پوست می‌تواند باعث تحریک، قرمزی و خشکی پوست شود.
اثرات بلند مدت (مزمن) قرار گرفتن در معرض تولوئن
قرار گرفتن مکرر و طولانی مدت در معرض تولوئن، حتی در غلظت‌های نسبتا پایین، می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود:
- آسیب به سیستم عصبی مرکزی: می‌تواند شامل کاهش حافظه، اختلال در تمرکز، تغییرات خلقی (مانند افسردگی)، بی‌خوابی و خستگی مزمن باشد.
- آسیب به شنوایی و بینایی: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تولوئن با کاهش شنوایی و اختلال در تشخیص رنگ‌ها (کوررنگی اکتسابی) مرتبط دانسته شده است.
- اثرات بر سیستم تولید مثل و جنین: تولوئن به عنوان ماده‌ای که مشکوک به آسیب رساندن به کودک متولد نشده (CMR دسته ۲) طبقه‌بندی می‌شود. قرار گرفتن زنان باردار در معرض تولوئن می‌تواند خطر بروز ناهنجاری‌های مادرزادی و مشکلات رشدی را در جنین افزایش دهد.
- درماتیت: تماس مکرر پوست تولوئن می‌تواند منجر به درماتیت مزمن (التهاب پوست) شود.
سرطان‌زایی
در گذشته، نگرانی‌هایی در مورد سرطان‌زا بودن تولوئن وجود داشت، به ویژه به دلیل شباهت ساختاری آن بنزن که یک ماده سرطان‌زای شناخته شده است. با این حال، اکثر سازمان‌های معتبر بین‌المللی، تولوئن را در گروه مواد غیرقابل طبقه‌بندی از نظر سرطان‌زایی برای انسان (گروه ۳ آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان – IARC) قرار داده‌اند.
تولوئن برای سوخت خودرو
یکی از کاربردهای مهم تولوئن در صنعت سوخت، به ویژه بنزین، استفاده از آن به عنوان یک افزودنی برای بهبود کیفیت سوخت است. تولوئن به دلیل ویژگی‌های خاص خود می‌تواند عملکرد موتورهای احتراق داخلی را تحت تاثیر قرار دهد:
- افزایش عدد اکتان: مهم‌ترین دلیل افزودن تولوئن به بنزین، توانایی آن در افزایش عدد اکتان سوخت است. عدد اکتان معیاری برای سنجش مقاومت بنزین در برابر احتراق خود به خودی (کوبش یا ناک) در موتور است.
هرچه عدد اکتان بالاتر باشد، سوخت مقاومت بیشتری در برابر پدیده کوبش از خود نشان می‌دهد و موتور می‌تواند در نسبت تراکم بالاتری کار کند که منجر به راندمان و قدرت بیشتر می‌شود.
- بهبود توان خروجی موتور: به دلیل عدد اکتان بالا و چگالی انرژی مناسب، استفاده از تولوئن (به تنهایی یا در ترکیب سوخت‌های مسابقه‌ای) می‌تواند به افزایش توان خروجی موتور کمک کند.
- قابلیت استفاده در موتورهای خاص: تولوئن ۱۰۰ درصد خالص می‌تواند به عنوان سوخت در برخی موتورهای دو زمانه و چهار زمانه خاص، به ویژه در کاربردهای مسابقه‌ای یا عملکرد بالا، استفاده شود.
📞 استعلام قیمت و خرید متانول: ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۱
خطرات و نکات ایمنی تولوئن
کار با تولوئن، مانند بسیاری از مواد شیمیایی صنعتی، نیازمند آگاهی از خطرات بالقوه و رعایت دقیق نکات ایمنی است تا از بروز حوادث و آسیب‌های سلامتی جلوگیری شود.
خطرات اصلی تولوئن
- اشتعال‌پذیری بالا: تولوئن یک مایع بسیار اشتعال‌پذیر است و بخارات آن نیز به شدت قابل اشتعال هستند.
- سمیت: این ماده می‌تواند از طریق تنفس، تماس پوستی و گوارش وارد بدن شده و اثرات نامطلوبی بر سیستم عصبی، پوست، چشم‌ها و سایر اندام‌ها داشته باشد.
نکات ایمنی در کار، نگهداری و حمل تولوئن
- نگهداری : تولوئن باید در ظروف دربسته، مقاوم و مخصوص نگهداری مواد شیمیایی ذخیره شود.محل نگهداری باید خنک، خشک، دارای تهویه بسیار خوب و دور از نور مستقیم خورشید، منابع حرارت، جرقه، شعله باز و مواد اکسید کننده قوی باشد.
- در انبار نگهداری تولوئن، استعمال دخانیات و روشن کردن هرگونه شعله اکیدا ممنوع است.دمای نگهداری توصیه شده معمولا بین ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد است، اما باید به دستورالعمل تولیدکننده توجه کرد.
- حمل و نقل: حمل و نقل تولوئن باید طبق مقررات ملی و بین‌المللی حمل مواد خطرناک انجام شود.
- استفاده از ماسک تنفسی: هنگام کار در محیط‌هایی که غلظت بخارات تولوئن بالاست یا تهویه کافی وجود ندارد، استفاده از ماسک‌های تنفسی مجهز به فیلتر مخصوص بخارات آلی ضروری است.
- استفاده از دستکش ایمنی: برای جلوگیری از تماس پوستی، باید از دستکش‌های مقاوم در برابر حلال‌های آلی (مانند دستکش‌های نیتریل یا ویتون) استفاده کرد.
- استفاده از عینک ایمنی: برای محافظت از چشم‌ها در برابر پاشش یا بخارات تولوئن، استفاده از عینک ایمنی یا شیلد صورت الزامی است.
- استفاده از لباس کار: پوشیدن لباس کار آستین بلند و مناسب برای جلوگیری از آلودگی پوست توصیه می‌شود.
چه موادی در تولوئن حل می شوند؟
تولوئن موادی را که از نظر قطبیت شبیه به خودش هستند، یعنی مواد غیر قطبی یا با قطبیت کم، به خوبی در خود حل می‌کند. برخی از دسته‌های موادی که در تولوئن حل می‌شوند عبارتند از:
- هیدروکربن‌ها: سایر هیدروکربن‌های آروماتیک مانند بنزن و زایلن، و همچنین هیدروکربن‌های آلیفاتیک (مانند هگزان) و سیکلو آلیفاتیک در تولوئن محلول هستند.
- روغن‌ها و چربی‌ها: انواع روغن‌های معدنی، گیاهی و حیوانی و همچنین گریس‌ها و واکس‌ها به خوبی در تولوئن حل می‌شوند.
- رزین‌ها: بسیاری از رزین‌های طبیعی و مصنوعی که در صنایع رنگ، چسب و پوشش‌ها استفاده می‌شوند، در تولوئن محلول هستند.
- پلیمرها: برخی از پلیمرها مانند پلی‌استایرن، لاستیک طبیعی و مصنوعی (مانند SBR) در تولوئن حل یا متورم می‌شوند.
- ترکیبات آلی با قطبیت کم: ترکیباتی مانند استرها، کتون‌ها (مانند استون، هرچند استون خود یک حلال قطبی آپروتیک است اما در تولوئن حل می‌شود)، اترها و الکل‌های چرب (با زنجیره کربنی بلند) می‌توانند در تولوئن حل شوند.
- مواد معدنی غیرقطبی: برخی مواد معدنی غیرقطبی مانند گوگرد، فسفر و ید نیز تا حدی در تولوئن محلولیت دارند.
کاربردهای تولوئن در صنعت
تولوئن به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خود، یکی از پرکاربردترین مواد شیمیایی در صنایع مختلف است. دامنه استفاده از آن بسیار زیاد است و می‌توان آن را در نقش‌های مختلفی مشاهده کرد:
حلال صنعتی
این شاید شناخته‌شده‌ترین و گسترده‌ترین کاربرد تولوئن باشد. قدرت حلالیت بالای آن برای بسیاری از ترکیبات آلی، آن را به یک انتخاب عالی در موارد زیر تبدیل کرده است:
- صنایع رنگ و پوشش: به عنوان حلال برای رزین‌ها، رنگدانه‌ها و سایر افزودنی‌ها در تولید انواع رنگ‌های مایع، اسپری‌ها و پوشش‌های محافظتی. همچنین به عنوان رقیق‌کننده (تینر) برای تنظیم ویسکوزیته رنگ‌ها استفاده می‌شود.
- صنعت چاپ: به عنوان حلال در تولید جوهرهای چاپ برای انواع سطوح مانند کاغذ، پلاستیک و فلزات.
- لاستیک‌سازی: در فرآوری و تولید محصولات لاستیکی.
- صنعت چرم: در مراحل دباغی و پرداخت چرم.
- پاک‌کننده‌ها و چربی‌زداها: برای تمیز کردن قطعات صنعتی و زدودن چربی‌ها و آلودگی‌ها.
ماده اولیه شیمیایی (واسطه)
تولوئن یک پیش‌ماده مهم برای سنتز انواع مختلفی از ترکیبات شیمیایی دیگر است:
- تولید بنزن و زایلن: بخش قابل توجهی از تولوئن تولیدی (حدود ۵۰ درصد) از طریق فرایندهایی مانند هیدرود آلکیلاسیون یا عدم تناسب، به بنزن و زایلن تبدیل می‌شود که خود مواد اولیه بسیار مهمی در صنایع پتروشیمی هستند.
- تولید تولوئن دی‌ایزوسیانات: یک ماده مهم در تولید فوم‌های پلی‌یورتان انعطاف‌پذیر و صلب است که در صنایع مبلمان، تشک، عایق‌های حرارتی و صوتی، و قطعات خودرو کاربرد دارند.
- تولید تری‌نیتروتولوئن (TNT): TNT یک ماده منفجره قوی و شناخته‌شده است که از نیتراسیون شدید تولوئن به دست می‌آید و در کاربردهای نظامی و صنعتی (مانند عملیات تخریب) استفاده می‌شود.
- تولید اسید بنزوئیک: از اکسیداسیون تولوئن، اسید بنزوئیک حاصل می‌شود که به عنوان نگهدارنده مواد غذایی (ضد کپک) و همچنین در تولید فنول و کاپرولاکتام (ماده اولیه نایلون) کاربرد دارد.
📞 استعلام قیمت و خرید متانول: ۰۹۱۳۴۶۳۲۳۸۱
سخن پایانی تولوئن چیست؟
تولوئن (C7H8)، هیدروکربنی آروماتیک، مایعی بی‌رنگ، اشتعال‌پذیر با بوی شبیه تینر است که سمیت کمتری نسبت به بنزن دارد. این ماده به عنوان حلال صنعتی مهم در صنایع رنگ، پوشش و چاپ، و همچنین ماده اولیه در تولید بنزن، زایلن، TDI برای فوم‌های پلی‌یورتان، و TNT کاربرد فراوانی داشته و جهت افزایش عدد اکتان سوخت نیز بکار می‌رود. قیمت آن تحت تاثیر خلوص، قیمت نفت خام و عرضه و تقاضا متغیر بوده و در گریدهای مختلف (صنعتی، TDI، نیتراسیون، آزمایشگاهی) و بسته‌بندی‌ها عرضه می‌شود.
سوالات متداول تولوئن چیست؟
چگونه تولوئن تولید می شود؟
تولوئن عمدتا از طریق فرایند اصلاح کاتالیستی نفتا در پالایشگاه‌های نفت تولید می‌شود. همچنین به عنوان محصول جانبی در تولید اتیلن از کراکینگ بخار هیدروکربن‌ها و از قطران زغال‌سنگ نیز به دست می‌آید.
تفاوت تولوئن با بنزن چیست؟
تولوئن یک مشتق بنزن است که یک گروه متیل (-CH3) به حلقه بنزنی آن متصل شده است. این گروه متیل باعث تفاوت در خواص فیزیکی و شیمیایی، از جمله سمیت کمتر تولوئن نسبت به بنزن می‌شود.
آیا تولوئن در آب حل می شود؟
تولوئن به دلیل ماهیت غیرقطبی خود، در آب (یک حلال قطبی) بسیار کم حل می‌شود یا تقریبا نامحلول است. حلالیت آن در آب در دمای اتاق حدود ۰.۰۵ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر است.
تولوئن چه بوی دارد؟
تولوئن بویی شیرین، تند و آروماتیک دارد که مشخصه ترکیبات آلی فرار است. بوی آن شبیه به بوی تینرهای رنگ یا برخی چسب‌ها توصیف می‌شود و به راحتی قابل تشخیص است.
